25 MADDİ DURAN VARLIKLAR
Bu grup, işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere elde tutulan ve bir dönemden daha fazla kullanımı öngörülen, fiziki varlıkların ve bunlarla ilgili birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü karşılıklarının izlendiği hesaplardan oluşur.
Kiralama yoluyla elde tutulan ve uygulanan finansal raporlama çerçevesine göre kiralayanın finansal durum tablosunda varlık olarak sunulacak maddi duran varlıklar ile bunlara ilişkin amortisman ve değer düşüklüğü karşılıkları bu grupta yer alan hesaplarda alt hesap açılmak suretiyle ayrıca izlenir.
Maddi duran varlıkların türlerine göre bu grupta açılmış olan 250-256 nolu hesapların işleyişi benzerlik göstereceğinden bu hesapların işleyişine yönelik açıklamalar bu başlık altında verilmiştir.
Bir varlık, maddi duran varlık olarak sınıflandırıldığında uygulanan geçerli finansal raporlama çerçevesine göre belirlenen değeri üzerinden ilgili hesaba borç kaydedilir. Ayrıca bir maddi duran varlıktan elde edilmesi beklenen faydayı attıran ve varlık olarak muhasebeleştirilmesi öngörülen sonraki harcamalar ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilir.
Uygulanan geçerli finansal raporlama çerçevesi uyarınca, maddi duran varlıklar, dönem sonlarında maliyet ya da yeniden değerleme yöntemi kullanılarak ölçülebilir. Maddi duran varlıkların yeniden değerleme yöntemi kullanılarak ölçülmesi durumunda, yeniden değerleme sonucu bir maddi duran varlığın değerinde meydana gelen değer artışları ilgili maddi duran varlık hesabının borcuna, karşılığında özkaynaklar altında yer alan “551 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları” hesabının (TFRS’yi uygulayan işletmeler tarafından ise “801 Maddi Duran Varlıklara İlişkin Dönemde Ortaya Çıkan Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları) (±)” hesabının) alacağına kaydedilir. Bununla birlikte meydana gelen değer artışı, aynı varlığın daha önce kâr veya zararla ilişkilendirilmiş bulunan değer azalışlarını tersine çevirdiği ölçüde kâr veya zararda muhasebeleştirilir. Bu kapsamda söz konusu tutar “551 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları” (TFRS’yi uygulayan işletmeler tarafından ise “801 Maddi Duran Varlıklara İlişkin Dönemde Ortaya Çıkan Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları) (±)”) hesapta değil maddi duran varlığın kullanım
yerine bağlı olarak ilgili fonksiyonel gider hesabına alacak kaydedilir. Yeniden değerleme sonucu bir maddi duran varlığın değerinde meydana gelen değer azalışları ise ilgili maddi duran varlık hesabının alacağına, karşılığında maddi duran varlığın kullanım yerine bağlı olarak ilgili fonksiyonel gider hesabının borcuna kaydedilir. Ancak özkaynaklar altında yer alan “551 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları” hesapta ilgili varlığa ilişkin bir bakiyenin bulunması halinde meydana gelen değer azalışları öncelikli olarak “551 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme
Artışları” (TFRS’yi uygulayan işletmeler tarafından için ise “801 Maddi Duran Varlıklara İlişkin Dönemde Ortaya Çıkan Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları) (±)”) hesabın borcuna kaydedilir.
Bir maddi duran varlık elden çıkarıldığında, kullanımından ya da elden çıkarılmasından gelecekte ekonomik fayda beklenmediğinde, diğer varlık gruplarına transferinde veya 19 (196-199) SATIŞ AMAÇLI SINIFLANDIRILAN DURAN VARLIKLAR grubuna aktarıldığında (TFRS’yi uygulayan işletmeler açısından) ilgili maddi duran varlık
hesabına alacak kaydedilir. Elden çıkarmada varlığın defter değeri ile satış değeri arasındaki olumlu fark “648 Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Satışından Ortaya Çıkan Kazançlar” hesabına alacak, olumsuz fark ise “658 Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Satışından Ortaya Çıkan Zararlar (-)” hesabına borç kaydedilir.