FATF aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede uluslararası standartları belirlemekte ve üyeler bu kapsamda denetime tabi tutulmaktadır. Mustafa Türkkot uyum düzenlemeler açısında FATF ilke ve standartları temel belirleyici düzenlemelerdir.
Kuruluşu
FATF, 1989 yılında G-7 ülkeleri (ABD, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada) tarafından karapara aklamanın uluslararası alanda önlenmesi amacıyla OECD bünyesinde kurulmuştur. 11 Eylül 2001 tarihinden sonra vizyonuna terörün finansmanı ile mücadeleyi de dahil eden FATF’nin halen 37 ülke ve 2 bölgesel kuruluş olmak üzere toplam 39 üyesi bulunmaktadır. Türkiye, 24 Eylül 1991 tarihinde FATF’e üye olmuştur. Bakınız
40 Tavsiye, Standartlar
FATF ilke ve standartlarına gelince; Günümüzde birçok ülke tarafından benzer şekilde uygulanan aklama ve terörün finansmanıyla mücadele tedbirleri FATF tarafından geliştirilen AML/CFT sisteminden esinlenerek ortaya çıkmıştır. 1990 yılında 40 Tavsiye’yi ve 2001 yılında da terörün finansmanı ile ilgili Özel Tavsiye’leri yayımlayan FATF, karapara aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede kapsamında temel standartları “tavsiye” şeklinde belirlemiştir. FATF tarafından karaparanın aklanmasının ve terörün finansmanın önlenmesi kapsamında geliştirilen 40+9 Tavsiye, Mart 2022 Genel Kurulunda, gözden geçirilip, güncellenmiştir. “Aklama, Terörün Finansmanı ve Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanın Önlenmesinde Uluslararası Standartlar” olarak kabul edilmiş ve “THE FATF RECOMMENDATIONS” olarak “40 Tavsiye” olarak yayınlanmıştır. Standartlar için bakınız
FATF Değerlendirme Süreci
FATF geliştirdiği standartlar çerçevesinde, ülkelerin aklama ve terörün finansmanı ile mücadele mevzuatlarını ve uygulamalarını belirli periyotlarla değerlendirmeye tabi tutmaktadır. Değerlendirmelerde AML/CFT Metodolojisi kullanılmaktadır.
AML/CFT Metodolojisi çerçevesinde değerlendirilmeye tabi tutulan ülkeler hakkında hazırlanan raporlar kamuya açık şekilde yayımlanmaktadır. Mustafa Türkkot Masak FATF değerlendirmelerde ülkelere her bir tavsiye için durumlarına göre aşağıdaki puanlardan biri verilmektedir: Uyumlu (C): Tavsiye için öngörülen kriterlerin tamamı karşılanmaktadır. Büyük Ölçüde Uyumlu (LC): Gerekli kriterlerin büyük bölümü karşılanmakla birlikte, çok az eksiklik bulunmaktadır. Kısmen uyumlu (PC): Ülke bazı tedbirler almış ve gerekli kriterlerin bir bölümünü karşılamaktadır. Uyumsuz (NC): Gerekli kriterlerin büyük bölümü karşılanmamış olup önemli eksiklikler bulunmaktadır. Uygulanamaz (NA): Bir yükümlülük, bir ülkenin yapısal, yasal ya da kurumsal özellikleri nedeniyle uygulanamamaktadır.
FATF, şu an itibariyle 4 ncü tur ülke değerlendirmelerini sürdürmektedir. FATF’in en ağır yaptırımı ise üye olmayan ülkeler için de geçerli olan ülkenin “kara liste” olarak adlandırılabilecek iş birliği yapmayan ülke kategorisine alınmasıdır.
FATF, Türkiye Değerlendirme Raporu Süreci
Türkiye 4. Tur Değerlendirme Raporu Ekim 2019 da kabul edilmiştir. Türkiye, 2021 Ekim Toplantısında Artırılmış Takip Sürecine (Gri Listeye) alınmıştır. Bunun sonucunda, 1. Takip Raporu 2021 Kasım döneminde, 2. Takip Raporu Mayıs 2022 Mayıs döneminde düzenlemiş olup, yazı tarihi itibari ile gri listede bulunmaktadır.
FATF standartları 39 üyesi ve bölgesel işbirlikleri kapsamında toplamda 200 ü aşkın ülkeler tarafından uygulanmaktadır. Masak Mustafa Türkkot Ülkelerin Fatf standartlarına uyumu, uluslararası ilişkiler açısından daha da önem arz eder hale gelmiştir.