0–9 GİDER ÇEŞİTLERİ
Gider çeşitleri hesapları, mal ve hizmet üretiminde katlanılan giderlerin türlerini izlemede kullanılır. Bu hesaplar,
işletmelerin faaliyetlerine uygun biçimde detaylandırılabilir. Aynı zamanda, işletmeler kendi ihtiyaçlarına uygun olarak
gider çeşitleri hesaplarını sabit ve değişken olarak gruplandırabilir.
Gider çeşitleri hesaplarının kodlamasında aşağıda belirtilen sınıflama esas alınmıştır.
Gider Çeşitleri Sınıfları:
0 İlk Madde ve Malzeme Giderleri
1 İşçi Ücret ve Giderleri
2 Memur Ücret ve Giderleri
3 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
4 Çeşitli Giderler
5 Vergi, Resim ve Harçlar
6 Amortismanlar ve Tükenme Payları
7 Finansman Giderleri
0 İlk Madde ve Malzeme Giderleri
İlk madde ve malzeme giderleri; mal ve hizmet üretiminde ve işletme faaliyetlerinin devamlılığının
sağlanmasında kullanılan; her türlü direkt ilk madde ve malzeme, endirekt malzeme, ambalaj malzemesi, kırtasiye
malzemesi, yedek parça gibi madde ve malzeme için katlanılan giderler ile üretimle ilgili olarak dışarıya yaptırılan
malzeme ve ekipmanlara ilişkin giderleri kapsar.
1 İşçi Ücret ve Giderleri
İşçi ücret ve giderleri, üretimi ve hizmetleri gerçekleştirmek ve işletme faaliyetlerini yürütmek amacıyla
çalıştırılan işçiler için tahakkuk ettirilen ücretlere ilişkin her türlü giderleri (esas işçilik, fazla mesai, üretim primleri,
ikramiyeler, yıllık izin ücretleri, sosyal güvenlik primi, gece primi, hafta tatili ve genel tatil ücretleri, her türlü sosyal
yardımlar gibi) kapsar.
2 Memur Ücret ve Giderleri
Memur ücret ve giderleri, üretimi ve hizmetleri gerçekleştirmek ve işletme faaliyetlerini yürütmek amacıyla
çalıştırılan maaşlı yönetici personel, memur, büro personeli vb. kişiler için tahakkuk ettirilen her türlü giderleri kapsar.
3 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlere ilişkin giderler, üretimi ve hizmetleri gerçekleştirmek ve işletme
faaliyetlerini yürütmek amacıyla dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler (elektrik, su, gaz, bakım ve onarım, haberleşme,
nakliye gibi) için katlanılan giderleri kapsar.
4 Çeşitli Giderler
Çeşitli giderler, yukarıda yer alan giderlerin kapsamına girmeyen üretimi ve hizmetleri gerçekleştirmek ve
işletme faaliyetlerini yürütmek amacıyla katlanılan giderleri (sigorta, kira, yolluk, dava, icra, noter ve aidat için
katlanılan giderler gibi) kapsar.
5 Vergi, Resim ve Harçlar
Vergi, resim ve harçlara ilişkin giderler, mevzuat gereğince tahakkuk ettirilen gider niteliğindeki vergi, resim ve
harçları kapsar.
6 Amortismanlar ve Tükenme Payları
Amortismanlar ve tükenme payları, maddi ve maddi olmayan duran varlıklar için ayrılan amortismanlar ile
tükenme paylarını kapsar.
7 Finansman Giderleri
Finansman giderleri, finans kuruluşlarından, kiralama işlemlerinden, para piyasalarından ya da sermaye
piyasalarından temin edilmiş olunan finansal yükümlülüklerle ilgili olarak katlanılan faiz, kur farkı, komisyon gideri
gibi finansman giderlerini kapsar.
GİDER ÇEŞİTLERİ HESAPLARININ İŞLEYİŞİ
Eş zamanlı kayıt yöntemini uygulayan işletmeler söz konusu giderleri, tahakkuk ettikçe ilgili fonksiyonel gider hesaplarına kaydederken, aynı anda yardımcı defterlerdeki çeşit hesaplarına da kaydeder.
Gider çeşitlerinin izlendiği yardımcı defter kayıtlarının gider yerlerini de gösterecek biçimde tutulması esastır.