7/B SEÇENEĞİNDE MALİYET HESAPLARI
7/B seçeneğinde giderler, defter-i kebirde maliyet dönemi boyunca çeşit esasına göre izlenir. Maliyet
dönemlerinde, söz konusu giderler gider dağıtım tablosu aracılığıyla işletme fonksiyonlarıyla ilişkilendirilerek ilgili
gider yerlerine (faaliyet merkezlerine), hizmet veya mamul maliyetlerine ya da kâr veya zarar tablosu hesaplarına
aktarılır.
Gider çeşitlerinin, fonksiyonlarla ilişkilendirilmesinde ve ilgili gider yerlerine (faaliyet merkezlerine)
yüklenmesinde, işletmeler isterlerse gider çeşidi hesaplarından ilgili gider yerlerine (faaliyet merkezlerine) ve
fonksiyonel gider hesaplarına aktarmalar yapılmasını sağlayacak bir kayıt düzeni oluştururlar. Diğer taraftan, eş zamanlı
kayıt yönteminin seçilmesi durumunda yardımcı defterlerde fonksiyonel gider hesapları ve gider yerleri (faaliyet
merkezleri) izlenebilir. Bu suretle giderler tahakkuk ettikçe ilgili defter-i kebir hesaplarında izlenirken; aynı anda
yardımcı defterlerde fonksiyonlarına göre izlenip eş zamanlı olarak gider yerlerine (faaliyet merkezlerine) aktarılabilir.
7/B seçeneğinde işletmeler 79 GİDER ÇEŞİTLERİ grubundaki gider çeşitleri hesaplarını kullanırlar.
Hesaplar aşağıdaki şekilde bölümlenir:
79 GİDER ÇEŞİTLERİ
790 İlk Madde ve Malzeme Giderleri
791 İşçi Ücret ve Giderleri
792 Memur Ücret ve Giderleri
793 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
794 Çeşitli Giderler
795 Vergi, Resim ve Harçlar
796 Amortismanlar ve Tükenme Payları
797 Finansman Giderleri
798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesapları
799 Üretim Maliyet Hesabı
Hesapların İşleyişi:
Dönem boyunca, giderler tahakkuk ettikçe 7/B seçeneğinde yer alan ilgili gider çeşidi hesabının borcuna
kaydedilir. Üretim ve hizmet işletmelerinde, maliyet dönemlerinde düzenlenen gider dağıtım tablosu sonucuna göre
fonksiyonlarına ve gider yerlerine (faaliyet merkezlerine) göre gruplanan çeşit hesaplarının toplam tutarları, “798 Gider
Çeşitleri Yansıtma Hesapları”nın alacağı ile “799 Üretim Maliyet Hesabı”, “630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)”,
“631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-)”, “632 Genel Yönetim Giderleri (-)”, “670 Kısa Vadeli Finansal
Borçlanma Maliyetleri (-)”, “671 Uzun Vadeli Finansal Borçlanma Maliyetleri (-)”, “624 Dağıtılmayan Sabit Genel
Üretim Giderleri (-)” veya “625 Stok Anormal Fire ve Kayıpları (-)” hesaplarından ilgili olanlarına borç kaydı yapılır.
Dönem sonlarında “799 Üretim Maliyet Hesabı”, üretim işletmelerinde “151 Yarı Mamuller” ve “152 Mamuller”
hesaplarına, hizmet işletmelerinde ise “622 Sunulan Hizmet Maliyeti (-)” hesabına veya ilgili varlık hesabına
devredilerek kapatılır. Dönem sonlarında “798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesapları” ile 790–797 numaralı hesaplar
karşılaştırılarak kapatılır.